Auteur: Richard

Schön presenteert in zijn boek het nastrevenswaardige beeld van The Reflective Practioner. Deze hoog opgeleide professional gebruikt diens ervaring, kennis, ideeën, theorieën en metaforen om een uniek probleem in te kaderen en oplosbaar te maken. De professional moet daarbij goed opletten of het gebruikte kader voldoende past, voldoende aangrijpingspunten biedt om het probleem op te lossen, en wenselijke effecten (op de klant en de samenleving) heeft. Schön presenteert dat als een vorm van experimenteren, iets uitproberen om vervolgens te luisteren naar de manier waarop de situatie 'terugpraat'. Wat mij betreft mag de professional daarbij wat meer en explicieter gebruik maken van resultaten van wetenschappelijk onderzoek, zonder in de valkuil te trappen (waar Schön zich terecht tegen afzet) dat die professional louter uitvoerder wordt van door wetenschappers ontwikkelde, evidence-based oplossingen. Schön zet zich in zijn boek af tegen twee (in zijn tijd) belangrijke modellen van professioneel handelen: het traditionele technisch-rationele model, waarin de professional professioneel is omdat deze wetenschappelijke kennis toepast in...

Leiders in cultuurverandering, van Jaap Boonstra (2014; herziene editie) begint met de vaststelling dat cultuurverandering geen doel op zich is, maar onlosmakelijk verbonden hoort te zijn met strategische verandering. Cultuurverandering alleen werkt niet, zo laat zijn onderzoek zien. Dat klinkt logisch, maar ik had dat niet scherp genoeg voor ogen toen ik in een vorige positie dacht vooral met cultuurverandering bezig te zijn. Wat is dan wel het doel? Voor de organisaties die voor dit boek zijn onderzocht, is dat het vergroten van de klantwaarde. Deze organisaties nemen de wensen en behoeften van hun klanten als uitgangspunt voor strategische en culturele verandering. Zij vernieuwen de dienstverlening; positioneren en onderscheiden zich door meer waarde te creëren voor hun klanten. Redenerend vanuit deze focus op klantwaarde, staan de "leiders in cultuurverandering" waar dit boek over gaat voor de uitdaging de zijnswaarde van hun organisatie aan te scherpen. "Bij deze zijnswaarde gaat het om de betekenis voor klanten, de maatschappelijke betekenis, de kracht en identiteit...

Het boek The 7 habits of highly effective people van Stephen Covey heb ik al meer dan twintig jaar in mijn kast staan. Ik heb het inmiddels een paar keer gelezen. Elke keer valt mijn oog ergens anders op. Eerst waren dat Covey's ideeën over het effectief gebruik van tijd, daarna het idee dat je daarbij verschillende rollen kunt onderscheiden die je hebt (bijv. voor mij als leidinggevende, vader, partner en vriend), en meer recent het idee dat effectiviteit betekent dat je zowel beoogde resultaten boekt als ook de voorwaarden (her)schept om in de toekomst opnieuw goede resultaten te kunnen boeken. Wat mij van het begin af aan erg aanspreekt in dit boek, is het uitgangspunt dat je alleen effectief kunt handelen, als je in overeenstemming met je eigen waarden handelt, eerlijk en integer bent, en bereid bent aan jezelf te werken. Dat lijken open deuren. Maar Covey benadrukt dat dit uitgangspunt betekent dat er geen snelle oplossing of ‘quick fix’...

Wouter Hart breekt in zijn boek Verdraaide Organisaties een lans om in organisaties (met name in de zorg en het onderwijs) systematisch vanuit ‘de bedoeling’ te gaan werken. Die bedoeling is datgene wat professionals en leidinggevenden binnen de organisatie eigenlijk willen bereiken, de betekenis die zij voor hun klanten willen hebben. De ‘bedoeling’ van een organisatie gaat daarmee verder dan het leveren van bepaalde producten of het uitvoeren van primaire processen (onderwijs, zorg). Het gaat om de maatschappelijk betekenisvolle waarde die de organisatie voor en met haar klanten wil realiseren, rekening houdend met de onderliggende wensen en behoeften van de klant, andere stakeholders en de samenleving. Hart noemt in dit kader Humanitas als voorbeeld. Humanitas verzorgt mensen "in de laatste fase van hun leven” en wil dat doen op een manier die bijdraagt “aan menselijk geluk en welzijn in die laatste fase”. Dat is 'de bedoeling'. Ik kreeg het advies dit boek te lezen toen ik een paar jaar onderwijsdirecteur was....